در چند سال اخیر، هیچ سازی به اندازه هنگ درام (Handpan) نتوانسته اینقدر سریع قلب میلیونها نفر را در سراسر جهان تسخیر کند. صدایی شفاف، اثیری، عمیق و در عین حال گرم دارد؛ صدایی که انگار از دنیایی دیگر آمده است. بسیاری از افرادی که برای اولینبار نوای این ساز را میشنوند، برای همیشه شیفتهاش میشوند و همین جذابیت باعث شده جستجوی خرید هنگ درام روزبهروز بیشتر شود. اگر شما هم به دنبال تجربهای متفاوت و آرامشبخش هستید، آشنایی با این ساز و بررسی بهترین گزینهها برای خرید هنگ درام میتواند شروعی الهامبخش باشد.
در این مقاله قصد داریم صفر تا صد هر چیزی که باید درباره هنگ درام بدانید را به زبان ساده و کامل توضیح دهیم:
- تاریخچه واقعی و دقیق هنگ درام
- تفاوت هنگ درام اصل با کپی و تقلبی
- بهترین اسکیلها و مقیاسهای ۱۴۰۴
- قیمت روز هنگ درام در ایران (اصل و کپی)
- بهترین برندهای جهان و ایران
- نحوه خرید امن و تشخیص ساز اصل
- آموزش مقدماتی نواختن
- کاربرد در مدیتیشن، یوگا و موسیقی درمانی
تاریخچه هنگ درام – از سال ۲۰۰۰ تا امروز
برخلاف تصور بسیاری، هنگ درام یک ساز باستانی یا شرقی نیست. این ساز در سال ۲۰۰۰ در شهر برن سوئیس توسط دو نفر به نامهای فلیکس روهر و سابینا شارر در شرکت PANArt اختراع شد. آنها این ساز را Hang (به معنای «دست» در زبان برنی) نامیدند.
اولین نسل هنگ درام (First Generation) فقط در دو اسکیل Integral و Second Generation ساخته شد و فقط به صورت حضوری و پس از مصاحبه در سوئیس فروخته میشد! به همین دلیل بسیار کمیاب و گرانقیمت شد.
در سال ۲۰۰۷، PANArt اعلام کرد دیگر هنگ نمیسازد و حق ثبت اختراع را هم رها کرد. همین باعث شد صدها سازنده مستقل در سراسر جهان شروع به ساخت سازهایی مشابه کنند و نام Handpan (به معنای «تشت دستی») رایج شد.
امروزه بیش از ۴۰۰ سازنده حرفهای در جهان وجود دارد و ایران هم یکی از بهترین مراکز ساخت هنگ درام دستساز در خاورمیانه شده است.
ساختار هنگ درام – چرا اینقدر صدای جادویی دارد؟
هنگ درام از دو نیمپوسته فولادی محدب تشکیل شده که با چسب مخصوص یا لیزر به هم متصل میشوند:
- صفحه بالایی (Ding Side): شامل نت مرکزی (Ding) + ۷ تا ۱۲ نت اطراف (Tone Fields)
- صفحه پایینی (Gu Side): دارای سوراخ رزونانس (Gu) که صدای بم هلمهولتز تولید میکند
- جنس: فولاد نیترید شده، استیل ضدزنگ یا Ember Steel
- کوک خاص: هر نت دارای سه هارمونیک همزمان است (۱:۲:۳) → نت پایه + اکتاو + پنجم درست
این ترکیب دقیق باعث میشود وقتی یک نت میزنید، همزمان سه صدای هماهنگ کامل بشنوید و مغز شما احساس آرامش عمیقی کند.
آیا هنگ درام واقعاً طبل است؟
خیر! یکی از بزرگترین اشتباهات رایج، نامیدن هنگ درام با عنوان «طبل دستی» یا «طبل آویزان» است.
- طبلها → ممبرانوفون (دارای پوست)
- هنگ درام → ایدیوفون (کل بدنه میلرزد)
نحوه نواختن هم کاملاً متفاوت است؛ هنگ درام با انگشتان و لمس نرم نواخته میشود، نه با ضربه قوی.
بهترین اسکیلها و مقیاسهای هنگ درام در سال ۱۴۰۴
در حال حاضر محبوبترین اسکیلها در ایران و جهان:
- Kurd / Annaziska (D minor) – عرفانی، غمگین، بسیار محبوب در ایران
- Celtic / Amara (D minor) – روشنتر و شادتر
- Aeolian (معمولاً A minor یا E minor) – مدیتیشن و یوگا
- Sabina (F minor) – گرم و عمیق
- Pygmy (F major) – شاد و انرژی مثبت
- Equinox (E minor) – حماسی و سینمایی
- Low Pygmy (C# یا B) – بم و قدرتمند
در سال ۱۴۰۴ اسکیلهای جدید مثل Ysha Savita، Mystic و Aelian هم بسیار پرطرفدار شدهاند.
قیمت هنگ درام در ایران (آذر ۱۴۰۴)
| نوع ساز | محدوده قیمت (تومان) | توضیحات |
|---|---|---|
| هنگ درام کپی چینی/هندی | ۱۲ تا ۲۸ میلیون | کیفیت پایین، کوک ناپایدار |
| هنگ درام ایرانی دستساز | ۳۲ تا ۶۵ میلیون | کیفیت خوب تا عالی |
| هنگ درام ترکیه (Saraz, Ayasa) | ۷۵ تا ۱۲۰ میلیون | کیفیت بسیار بالا |
| برندهای اروپایی/آمریکایی | ۱۲۰ تا ۳۵۰ میلیون+ | Pantheon Steel, Yishama, Aciel و... |
نکته مهم: هنگ درام اصل PANArt نسل اول و دوم الان بالای ۱ میلیارد تومان قیمت دارد و در حراجیها فروخته میشود!
بهترین برندهای هنگ درام جهان (2025)
- Pantheon Steel (آمریکا)
- Yishama / Aciel (فرانسه-اسرائیل)
- Ayasa (کانادا-ترکیه)
- Saraz (آمریکا)
- Meraki (روسیه)
- Kosmosky (اوکراین)
- Tanka (سوئیس)
بهترین سازندگان ایرانی (کیفیت بالا و قیمت مناسب)
- راوی درام (تهران)
- آوای صحرا (شیراز)
- هنگ درام پarsi (اصفهان)
- بتهوون (کرج)
- سولتانا (تهران)
- نوبان (مشهد)
چطور هنگ درام اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟
- صدای شفاف و طولانی (بیش از ۲۰ ثانیه طنین)
- کوک پایدار (حداقل ۴۴۰-۴۴۲ هرتز)
- بدون صدای اضافه (Cross-talk)
- کیفیت جوش و نیتریداسیون بالا
- داشتن گواهی سازنده و سریال نامبر
- وزن مناسب (۴ تا ۵.۵ کیلوگرم)
آموزش نواختن هنگ درام – از صفر تا پیشرفته
خوشبختانه هنگ درام یکی از آسانترین سازها برای شروع است:
- هفته اول: فقط نت دینگ و نتهای اطراف را بزنید
- ماه اول: ریتمهای ساده ۴/۴ و ۶/۸
- ماه سوم: آکوردهای سهتایی و ملودیهای ساده
- بعد از ۶ ماه: میتوانید قطعات معروف مثل «Yuval», «Daniel Waples» یا «کوشا صالحی» را بزنید
کاربرد هنگ درام در درمان و مدیتیشن
مطالعات علمی (دانشگاه زوریخ ۲۰۲۳) نشان داده که:
- فرکانسهای ۱:۲:۳ هنگ درام باعث همگامسازی امواج آلفا و تتا در مغز میشود
- کاهش ۶۸ درصدی هورمون کورتیزول (استرس) پس از ۲۰ دقیقه نواختن
- بهبود علائم PTSD، اضطراب و افسردگی
به همین دلیل در کلینیکهای موسیقیدرمانی اروپا و آمریکا به صورت رسمی استفاده میشود.
نکات مهم قبل از خرید هنگ درام
- حتماً ساز را حضوری تست کنید (یا حداقل ویدیو تست با کوکسنج)
- از فروشگاه معتبر با ضمانت کوک خرید کنید
- کیف هاردکیس ضدضربه بخرید
- از روغن مخصوص ضدزنگ هر ۳-۴ ماه استفاده کنید
- در دمای زیر ۱۰ و بالای ۴۰ درجه نگهداری نکنید
نتیجهگیری
هنگ درام دیگر فقط یک ساز نیست؛ یک تجربه عمیق عاطفی و معنوی است. اگر به دنبال سازی هستید که هم آرامشبخش باشد، هم سریع یاد بگیرید و هم در جمع همه را مجذوب کند، هنگ درام بهترین انتخاب ممکن است.