یکی از نخستین سؤالاتی که ذهن بسیاری از علاقهمندان به یادگیری موسیقی و بهویژه کسانی که قصد خرید گیتار دارند را درگیر میکند، این است که گیتار چندتا سیم دارد؟ بلافاصله بعد از آن، ممکن است بپرسید: چند اکتاو روی یک گیتار قابل اجراست؟
در این مقاله به صورت کامل و ساده به این دو سؤال پاسخ میدهیم. اگر قصد دارید نوازندگی گیتار را یاد بگیرید، آشنایی با تعداد سیمها و اکتاوهای گیتار برایتان ضروری است.
پاسخ کوتاه: گیتار چندتا سیم دارد؟
اکثر گیتارهایی که در بازار میبینید، مخصوصاً مدلهای استاندارد آکوستیک و الکتریک، دارای ۶ سیم هستند. این ساختار متداولترین و پرکاربردترین نوع گیتار در جهان است.
با این حال، گیتارهایی با ۷، ۸ یا حتی ۱۲ سیم نیز وجود دارند که برای اهداف خاصی مانند اجرای سبکهای متال، کلاسیک یا ارکسترال مورد استفاده قرار میگیرند. هر چه تعداد سیمها بیشتر باشد، دامنه صوتی ساز گستردهتر شده و قابلیت اجرای اکتاوهای بیشتری فراهم میشود.
چرا تعداد سیمهای گیتار مهم است؟
تعداد سیمهای گیتار نهتنها در صدای تولیدشده تأثیر دارد، بلکه در تعداد اکتاوهایی که میتوان روی آن نواخت نیز نقش مستقیم دارد. هر سیم یک محدوده خاص صوتی دارد که با فرتبندی به نتهای مختلف تقسیم میشود.
برای مثال:
-
گیتار ۶ سیم استاندارد دارای محدوده صوتی مشخصی است که اغلب بین ۳ تا ۴ اکتاو را شامل میشود.
-
گیتار ۷ سیم یک محدوده بمتر اضافی ارائه میدهد و معمولاً به اکتاوهای بیشتری دسترسی دارد.
چند اکتاو روی گیتار وجود دارد؟
برای پاسخ به این سؤال، باید کمی با مفهوم اکتاو آشنا شوید. هر اکتاو شامل ۱۲ نیمپرده یا نت است. روی فرتبورد گیتار، هر فرت معادل یک نیمپرده است. بنابراین اگر گیتاری ۲۴ فرت داشته باشد، روی یک سیم میتوان ۲ اکتاو کامل نواخت.
اکثر گیتارهای ۶ سیم و ۲۴ فرت به طور تقریبی حدود ۴ اکتاو کامل را پوشش میدهند، زیرا میتوان از هر سیم بهصورت مجزا استفاده کرد. با این حال، تعداد دقیق اکتاوها بسته به طراحی گیتار متفاوت است.
عوامل مؤثر بر تعداد اکتاوهای گیتار
۱. تعداد فرتها:
گیتارهای دارای ۲۴ فرت معمولاً به ۴ اکتاو کامل میرسند، در حالی که گیتارهای ۲۲ فرت حدود ۳ و ۵/۶ اکتاو دارند.
۲. تعداد سیمها:
هرچه سیمهای بیشتری روی گیتار وجود داشته باشد، امکان پوشش دامنه صوتی بیشتر و اجرای اکتاوهای گستردهتر فراهم است.
۳. نوع کوک گیتار:
تغییر کوک مانند Drop D یا سایر تنظیمات میتواند محدوده نتها را گسترش یا محدود کند.
۴. نوع گیتار:
گیتارهای الکتریک معمولاً دارای فرتهای بیشتر از گیتارهای آکوستیک هستند. بنابراین، اکتاوهای بیشتری دارند.
روش شمارش اکتاوهای گیتار
برای شمارش اکتاوها روی گیتار، میتوانید از روش ساده زیر استفاده کنید:
-
از پایینترین نت گیتار شروع کنید (معمولاً سیم E بم).
-
با حرکت روی فرتبورد به سمت بالا، هر ۱۲ فرت را بهعنوان یک اکتاو در نظر بگیرید.
-
مثلاً از فرت ۰ تا فرت ۱۲ = یک اکتاو؛ از فرت ۱۲ تا ۲۴ = یک اکتاو دیگر
با تکرار این الگو روی سیمهای دیگر نیز میتوانید تعداد کل اکتاوها را بسنجید.
مثالهای کاربردی برای درک بهتر
گیتار ۶ سیم با ۲۴ فرت:
-
۲۴ فرت = ۲ اکتاو روی هر سیم
-
مجموعاً نزدیک به ۴ اکتاو روی کل ساز
(با در نظر گرفتن نتهای همپوشان در سیمها)
گیتار ۶ سیم با ۲۲ فرت:
-
هر سیم حدود ۱.۸ اکتاو
-
مجموعاً ≈ ۳ و ۵/۶ اکتاو
گیتار ۷ سیم با ۲۴ فرت:
-
دامنه بمتر با اضافه شدن سیم هفتم
-
بیش از ۴ اکتاو قابل دسترس است
تأثیر کوک در تعداد اکتاوهای گیتار
کوک استاندارد گیتار EADGBE است. اما در سبکهایی مانند متال یا بلوز، از کوکهایی مثل Drop D استفاده میشود. این کوک باعث میشود سیم E بم به نت D پایینتر کوک شود و در نتیجه دامنه صوتی گسترش یابد.
برای مثال:
در یک گیتار ۶ سیم و ۲۲ فرت، اگر از Drop D استفاده کنید، ممکن است به محدوده ۴ اکتاو دست پیدا کنید. این برای نوازندگانی که بداههنوازی میکنند یا به دنبال تنوع صوتی بیشتری هستند، یک مزیت مهم است.
یادگیری اکتاوها برای نوازندگان مبتدی
اگر تازه شروع به یادگیری گیتار کردهاید، آشنایی با اکتاوها میتواند مسیر یادگیری شما را بسیار هموارتر کند. مزایای یادگیری اکتاوها:
-
تسلط بر فرتبورد
-
آشنایی سریعتر با آکوردها و ساختار آنها
-
بداههنوازی آسانتر
-
درک بهتر از صدادهی گیتار مشابه با پیانو
بسیاری از مربیان موسیقی توصیه میکنند که حتی پیش از یادگیری آکوردها، جایگاه اکتاوها روی گیتار را یاد بگیرید.
تفاوت گیتارهای آکوستیک و الکتریک از نظر سیم و اکتاو
-
گیتارهای آکوستیک:
معمولاً دارای ۲۰ تا ۲۲ فرت هستند. بنابراین اکتاوهای محدودتری دارند. بیشتر برای سبکهای پاپ، فولک، بلوز و آوازخوانی استفاده میشوند. -
گیتارهای الکتریک:
دارای ۲۲ یا ۲۴ فرت هستند. مناسب برای سبکهای راک، متال، فانک، جَز و بداههنوازی. به همین دلیل، اکتاوهای بیشتری را پوشش میدهند.
هر دو نوع معمولاً دارای ۶ سیم هستند، ولی در برخی مدلها سیمهای بیشتری اضافه میشود.
جمعبندی نهایی: گیتار چندتا سیم دارد و چند اکتاو دارد؟
-
گیتار بهصورت استاندارد ۶ سیم دارد
-
در مدلهای خاص، ممکن است ۷ یا ۱۲ سیم داشته باشد
-
اکثر گیتارهای ۲۴ فرت حدود ۴ اکتاو کامل را پوشش میدهند
-
گیتارهای ۲۲ فرت حدود ۳ و ۵/۶ اکتاو دارند
-
کوک گیتار، نوع گیتار و تعداد سیمها همگی در این عدد تأثیر دارند
اگر بهدنبال انتخاب گیتار مناسب هستید، حتماً به تعداد سیمها و فرتها توجه کنید. این دو عامل نقش مهمی در تنوع صدایی و قابلیت اجرای اکتاوهای مختلف دارند.